+7 (727) 267-28-83

МТ

Өнер бөлімінің оқу залында КСРО халық әртісі, Қазақ  КСР-нің еңбек сіңірген өнер қайраткері, композитор, дирижер, ұстаз, қоғам қайраткері Мұқан Төлебаевтың туғанына 110 жыл толуына орай «Музыка бәйтерегі Мұқан Төлебаев»  атты кітап көрмесі ұйымдастырылды.

Мұқан Төлебаев 1913 жылы 13 наурызда Талдықорған облысы Бөрлі-Төбе ауданының Қарашыған шатқалында дүниеге келген. Мұқанның алғашқы ұстазы – нағашысы, атақты ақын, домбырашы Апырбай Әуелбаев. 1929-1933 жылдары Қапал педагогикалық техникумында оқиды. 1936 жылдың жазында ол таланттар шоуына қатысып, үздіктері Алматыға, содан кейін Мәскеуге оқуға жіберіледі. 1938-1941 жылдары Мәскеу консерваториясының жанындағы Қазақ опера студиясында оқыды. Алғашында вокал сыныбына түсіп, 2 жылдан кейін Б.Шехтердің, кейін Р.Глиердің класындағы композиция бөліміне ауысты. Соғыс басында Мәскеуде халық милициясы қатарында болған, денсаулығына байланысты 1941 жылдың күзінде Алматыға оралған. 1941-1946 жылдары Е.Брусиловскийден композиция сабағын алды. 1942-1944 жылдары Алматыдағы Құрманғазы атындағы Қазақ мемлекеттік халық аспаптар оркестрінің дирижері болды. 1951 жылы Мәскеу консерваториясының композиторлық факультетін бітірді, онда Н.Мясковскиймен, В.Феремен бірге оқыды.

М.Төлебаевтың таланты көптеген жанрларда көрінді. Фортепиано мен скрипкаға пьесалар, симфониялық оркестр мен хорға күрделі шығармалар жазды. М.Төлебаев «Амангелді» (Е.Брусиловскиймен бірге) және «Біржан мен Сара» операларының, оркестрлік және камералық шығармалардың, драмалық спектакльдер мен фильмдердің музыкалық авторы, жеке және фортепианоға арналған көптеген қазақ халық әндерін өңдеген.

Е.Брусиловскиймен және Л.Хамидимен бірге Қазақ КСР Мемлекеттік гимніне (1945 -1992) және Қазақстан Республикасы Әнұранының (1992 - 2006) музыкасын жазды.

1953 жылдан Қазақ консерваториясында сабақ береді. 1956-1960 жылдары Қазақ КСР Композиторлар одағының төрағасы болды.

М.Төлебаев 1960 жылы 2 сәуірде (басқа деректер бойынша – 2 маусым) қайтыс болды, Алматы қаласының Орталық зиратында жерленді.

Мұқан Төлебаев ІІ дәрежелі Отан соғысы орденімен және медальдарымен марапатталған, екінші дәрежелі Сталиндік сыйлықтың лауреаты, КСРО Мемлекеттік сыйлығының, Жамбыл атындағы республикалық сыйлықтың лауреаты.

Лепсі ауылында М.Төлебаевқа ескерткіш орнатылған, М. Төлебаев атындағы мұражай жұмыс істейді. Алматыда композитордың есімі берілген көшенің Абай даңғылымен қиылысында М.Төлебаевқа қоладан жасалған ескерткіш қойылған.

Көрменің мақсаты – көрнекті композитор, Қазақстан кәсіби музыкасының негізін салушы Мұқан Төлебаевтың өмірі мен шығармашылығын таныстыру.

Кітап көрмесінде М.Төлебаевтың өмірін, шығармашылық және педагогикалық жолын баяндайтын кітаптар ұсынылған: «Культура Казахстана. Энциклопедический справочник»; «Қазақ халқының тарихи тұлғалары: қысқаша анықтамалық»; М.Төлебаев «Қазақ халық аспаптар оркестріне лайықталған шығармалары»; У.Джумакова, Н.Кетегенова «Казахская музыкальная литература (1920-1980)»; Н.Кетегенова «Мукан Тулебаев. Жизнь и творчество»: монография, «Творческие  портреты композиторов Казахстана»; «Қазақ музыкасының бәйтерегі: Мұқан Төлебаевтың 100-жылдығына арналған естеліктер»; «Әуелеп ұшқан ән-ғұмыр. Крылатая муза Мукана. Памяти великого композитора»; «Музыкальная культура Казахстана»; «Қазақстан композиторлары - Композиторы Казахстана»; П.Момынұлы «Қазақ музыкасының қысқаша тарихы»; «Қазақ музыкасы. Антология»; «Қазақ өнерінің тарихы»; Ә.Ақмұрзаева «Өмірдастан-әндастан: Деректі повесть» және т.б.

Сондай-ақ, мерзімді басылымдардағы мақалалар, музыкалық жинақтар, музыкалық шығармалар, партитуралар, қазақтың белгілі әншілерінің орындауындағы композитордың күйтабақтарға жазылған әндері оқырмандарға ұсынылады.

Сіздерді көрмеге шақырамыз!